İdrar kaçırma tanısı nasıl konur?
İdrar kaçırmanın tanısının konulması ve türünün anlaşılabilmesi için, ilk görüşmede, hastanın hikayesi, fizik muayenesi ve idrar tahlili yapılır.
- Mesane günlüğü: Hekiminiz sizden, idrar kaçırma sıklığınızı ve türünüzü anlayabilmek için, günün hangi saatlerinde ve hangi olaylardan sonra idrar kaçırdığınızı anlayabilmek için bir günlük doldurmanızı isteyebilir. Bunun için size hazırlanmış matbu bir form verecek ve bir sonraki vizite kadar doldurmanızı isteyecektir.
- Pelvik muayene: İdrar kaçırma ile birlikte sıklıkla pelvik organlarda da sarkma olabilir. Bunun anlaşılabilmesi için, hekiminiz size vaginal muayene yaparak rahim, idrar kesesi ya da rektum gibi organlarınızda sarkma olup olmadığını değerlendirecektir.
- Stres test (öksürük stres testi – öksürük testi): Stres tipi idrar kaçırmanın tanısı, öksürerek oluşurulan stres esnasında idrar kanalının ağzından idrar kaçırmanın gözle görülmesine dayanır. Öksürük esnasında karın kaslarımızı kastığımız için karın için basıncımız artar, bu da idrar kaçağına yol açar. Bu test için hastanın idrara sıkışık olarak başvurması gerekir. Hekiminiz sizi jinekolojik pozisyonda muayene masasına hazırladıktan sonra, idrar kanalınızı çıkışını gözünüzle gözleyerek sizi öksürtecektir, test bundan ibarettir.
- İşeme sonrası kalan idrar miktarı: Taşma türü idrar kaçırma denilen, mesanenin işeme esnasında tam boşaltılamamasına bağlı olarak taşması şeklinde oluşan kaçırmalarla ayrımın yapılabilmesi için, tuvalete gidip idrarınızın tamamını yaptıktan sonra kalan idrar miktarı ultrasonla ölçülecektir.
- İdrar kültürü: İdrar yolu enfeksiyonu da idrar kaçırmaya neden olacağından, mutlaka kültür alınarak bu dışlanmalıdır.
- Pamuklu çubuk testi (mesane boynunun aşırı hareketliliği testi) (Q-tip testi): Muayene esnasında idrar kanalınızın çıkış kısmına yerleştirilecek bir pamuklu çubuk yardımıyla, cerrahi yöntemle düzeltilebilecek bir aşırı hareketlilik olup olmadığı değerlendirilir. Bu test eskiden en sık kullanılan yöntemken, artık eskisi kadar uygulanmamaktadır.
- Ürodinami: Ürodinaminin, diğer adıyla işeme testinin idrar kaçırmanın tanısındaki yeri tartışmalıdır. Günümüzde, stres tipi inkontinansın tanısı için başlangıç aşamasında işeme testi yapılması önerilmemektedir. Ancak bazı durumlarda bu test gerekli olabilir:
- Muayene ve fizik muayeneye rağmen üriner inkontinans tipi belirlenemiyorsa
- Hastanın semptomları fizik muayene bulgularıyla uyuşmuyorsa
- Hasta tedaviden fayda görmüyorsa
- Tanının objektif olarak doğrulanmasının gerektiği bir klinik araştırma durumu sözkonusuysa
- Cerrahi girişim planlanıyorsa bazı durumlarda gerekebilir ancak bu son endikasyon tartışmalıdır.
- Ürodinamik inceleme zaman alıcıdır, aşırı maliyetlidir ve cerrahi kararını etkileyip etkilemediği tam olarak bilinmemektedir. Yani ürodinamisi negatif olsa dahi bir hasta ameliyattan yarar göreceğinden, uygulaması gereksiz kalabilmektedir.